H.IJ.S.M. Stootheuvel

De stootblokken zoals wij die tegenwoordig op stations zien lijken in het geheel niet op de stootheuvels en andere objecten die voorkomen dat een locomotief of wagon van het spoor af rijd.
Aangezien de GOLS volgens HIJSM regels werd gebouwd vinden wij ook veel objecten van deze maatschappij. In een bestek voor een aantal wijzigingen aan het emplacement van Haaksbergen uit 1908 staat een Stootheuvel beschreven:

stootheuvel
§. 6 Volgens teekening en aanwijzing moet de aannemer 1 stootheuvel voor een enkel spoor maken. Deze stootheuvel krijgt aan de voor- en zijkanten schoeiingen van oude dwarsliggers en aan de achterzijde talud van 1½ op 1.
  De afmetingen zijn: waterpasgedeelte op het bovenvlak gemeten, lang 1,50 M, breed 2,30 M, hoog 1,60 M, met hellende vleugels lang 2,45 M.
  Voor den stootheuvel te leveren en te verwerken:
  van bezaagd eikenhout;
    1 stootbalk, lang 2,50 M., zw: 20 X 30 c.M.,
    2 klossen,      "   0,45  "    "   15 X 20   "
  van bezaagd grenenhout;
    2 gordingen, lang 2,45 M., zw: 10 X 10 c.M.,
    1 dekstuk,     "    2,50  "    "   10 X 20   "
    2 dekstuk,     "    2,85  "    "   3⁵ X 20   "
  Voorts 90 K.G. gesmeed ijzer aan ankersd, bouten, beugels, enz. Het door de Maatschappij te verstrekken stel plungerbuffers moet door den aanneemer worden aangebracht; de noodige bouten zijn bij te leveren.
  Voor grondaanvulling is noodig 10 M,sup>3 zand, af te dekken met 0,20 zwarten grond en graszooden, ter oppervlakte van 9 M².
  Den stootbalk 3 maal te evrven in op te geven kleuren:\; het overige houtwerk te carbolineerren volgens §. 37

Er wordt verder in het bestek niets vermeld over welke kleuren de stootbalk krijgt.

In archieven zijn weinig duidelijke foto's te vinden van dit soort stootheuvels.
Slechts één gevonden in de beeldbank van het Utrechts Archief:

Een als plantenbak ingerichte stootheuvel bij het H.IJ.S.M. station Castricum.
De foto is afkomstig uit "Voor allen der H.IJ.S.M." uit 1908. Collectie De Pater.

Het model

Om een duidelijk inzicht te krijgen van de afmetingen van de stootheuvel wordt deze getekend in Alibre in 1:1 en dan later via een tekening verschaalt naar 1:43.5. Het resultaat van dit alles is hieronder afgebeeld.

Het model kan gemaakt worden van hout maar ook van kunststof in 3D print. Het model is hier te vinden.

We gaan echter eerst een houten uitvoering maken. De echte hout structuur is dan beter te zien. Zojuist zijn de benodigde delen uit de houtzagerij geleverd.